Saturday, August 18, 2012

การผสมเกสร


หลักการในการผสมเกสร  
โดย ยิ้ม.... kim4163@yahoo.com 


CACTUS เป็นพืชชั้นสูง ที่จัดอยู่ในวงศ์ CACTACEAE  และมีการสืบพันธุ์ด้วยเซลเพศผู้ 
(เกสรตัวผู้/Androecium), เซลเพศเมีย (เกสรตัวเมีย/Gynoecium) 



ซึ่งโดยสภาพในธรรมชาติแล้วการผสมของเกสรระหว่างต้นหนึ่ง ไปยังอีกต้นหนึ่งมักเกิดขึ้นโดยการนำพาของลมหรือ แมลง เป็นต้นแต่เพื่อให้เกิดการผสมพันธุ์ , ปรับปรุงพันธุ์โดยการคัดเลือกต้นพ่อ-แม่ หรือตอบสนองในการต้องการเพิ่มปริมาณ จึงต้องอาศัยการผสมโดยมนุษย์ เข้าช่วย โดยทั่วไปแล้วละอองเรณู ซึ่งถือเป็นเซลสืบพันธุ์เพศผู้จะมีขนาดเล็กมาก ในระดับนาโนเมตร (หนึ่งส่วนล้านของมิลลิเมตร) และมีรูปร่างแตกต่างกันไปในพืชแต่ละชนิด





ในดอกๆหนึ่งนั้น จะมีจำนวนของละอองเรณู มากมายมหาศาล ในขณะที่เกสรเพศเมีย (ซึ่งอาจจะอยู่หรือไม่อยู่ในดอกเดียวกัน) จะประกอบด้วย รังไข่ , ไข่ และก้านชูเกสรที่มีส่วนปลายยอดเป็นส่วนรับละอองเรณู


กระบวนการผสมพันธุ์

วิธีการเบื้องต้น



ใช้พู่กันขนาดเล็ก ประมาณเบอร์ 0-4 เขี่ยเอาละอองเรณูซึ่งอยู่รอบๆ เกสรตัวผู้ มีลักษณะเป็น ผงฝุ่นเล็กๆ ให้ติดส่วนปลายพู่กันมา แล้วนำไปป้ายบนปลายเกสรตัวเมียของอีกดอกหนึ่ง โดยกะเอาว่าให้มีละอองเรณูบางส่วนหล่นติดอยู่บนนั้น จากนั้นก็รอลุ้นครับ ว่าจะติดฝักหรือไม่ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับหลายๆปัจจัย
 เช่น
• ความพร้อมของต้นพ่อพันธุ์และแม่พันธุ์ เพราะแม้จะสามารถให้ดอกแล้วแต่ อาจจะยังไม่สมบูรณ์พอก็เป็นได้
• ความยากง่ายในการติดฝักของแต่ละชนิด
• อื่นๆ


เมื่อละอองเรณู ตกลงสู่ปลายยอดเกสรเพศเมียซึ่งส่วนใหญ่จะมีลักษณะเป็นเมือกเหนียว เพื่อจับละอองเรณู จะเกิดปฏิกิริยา ทางเคมี ทำให้ละอองเรณูนั้นแทงหลอดเล็กๆลงไปในก้านเกสรตัวเมีย เพื่อปล่อยเซลเพศผู้ลงไปผสมกับไข่ ในรังไข่ ซึ่งระยะเวลา ในการผสมของต้นไม้แต่ละชนิดจะแตกต่างกันออกไปตั้งแต่ 2-3 ชั่วโมงจนถึง1 ปี (รวมถึง CACTUS ในแต่ละชนิด(SPECIES)ย่อย ก็จะใช้ระยะเวลาต่างกันด้วย)

ในการเกิดปฏิกิริยาของละอองเรณูกับปลายยอดเกสรตัวเมียนี้จะเกิดขึ้นกับต้นไม้ชนิด(SPECIES)เดียวกันและคนละดอกหรือคนละต้นเป็นส่วนใหญ่ แต่ในบางครั้งอาจจะเกิดการผสมข้ามชนิด (SPECIES) หรือ สกุล (GENUS) ก็ได้ แต่ไม่ค่อยเกิดขึ้นบ่อยนัก



ข้อสังเกต จาก อ.มนตรี

1.ควรผสมในสกุลเดียวกัน


2.ควรผสมข้ามดอกหรือข้ามต้น   แต่ถ้าผสมข้ามต้นได้ก็จะยิ่งดีกว่าครับ


3.ระยะเวลาผสม ควรเป็นระยะที่เพิ่งบานใหม่ๆ  ซึ่งปกติแต่ละสกุลจะเริ่มบานในเวลาแตกต่างกัน


4.การเขี่ยละอองเรณู ให้สังเกตด้วยว่ามีละอองเรณูติดหรือเปล่า เพราะบางครั้ง อาจมีแมลงเอาละอองเรณูไปหมดแล้วก็ได้ ซึ่งทำให้ผสมแล้ว ไม่ได้ผล



มีกระทู้ที่ไถ่ถามเรื่องการผสมเกสร พอสมควร และหลายท่านได้ถ่ายทอดประสบการณ์
วิธีการไว้ต่าง ๆ มากมาย จึงนำมาลงไว้ประกอบ เพื่อเป็นความรู้เพิ่มเติมค่ะ

เป้า
23/08/2004
    

การฉีกดอกเพื่อผสมพันธุ์
โดย คุณต้น [23 มี.ค. 2547 , 12:41:40 น.]
เกสรตัวผู้ที่แช่เย็น
โดย คุณต้น [4 มี.ค. 2547 , 11:12:32 น.]
มีดอกพอดีแต่ผสมหลายครั้งแล้ว........
โดย คุณนีโน่ [21 ต.ค. 2546 , 11:10:57 น.]
ทำอย่างไรให้ติดเมล็ดคะ
โดย คุณหนูตุ่น**หนูนา [6 มิ.ย. 2547 , 10:55:21 น.]
ทำไมตุ่มดอกถึงฝ่อได้ครับ
โดย คุณอาร์ต [13 พ.ค. 2547 , 18:56:13 น.]

 

No comments:

Followers