หลักการในการผสมเกสร
โดย ยิ้ม.... kim4163@yahoo.com
โดย ยิ้ม.... kim4163@yahoo.com
CACTUS เป็นพืชชั้นสูง ที่จัดอยู่ในวงศ์ CACTACEAE และมีการสืบพันธุ์ด้วยเซลเพศผู้
(เกสรตัวผู้/Androecium), เซลเพศเมีย (เกสรตัวเมีย/Gynoecium)
(เกสรตัวผู้/Androecium), เซลเพศเมีย (เกสรตัวเมีย/Gynoecium)
ซึ่งโดยสภาพในธรรมชาติแล้วการผสมของเกสรระหว่างต้นหนึ่ง ไปยังอีกต้นหนึ่งมักเกิดขึ้นโดยการนำพาของลมหรือ แมลง เป็นต้นแต่เพื่อให้เกิดการผสมพันธุ์ , ปรับปรุงพันธุ์โดยการคัดเลือกต้นพ่อ-แม่ หรือตอบสนองในการต้องการเพิ่มปริมาณ จึงต้องอาศัยการผสมโดยมนุษย์ เข้าช่วย โดยทั่วไปแล้วละอองเรณู ซึ่งถือเป็นเซลสืบพันธุ์เพศผู้จะมีขนาดเล็กมาก ในระดับนาโนเมตร (หนึ่งส่วนล้านของมิลลิเมตร) และมีรูปร่างแตกต่างกันไปในพืชแต่ละชนิด
ในดอกๆหนึ่งนั้น จะมีจำนวนของละอองเรณู มากมายมหาศาล ในขณะที่เกสรเพศเมีย (ซึ่งอาจจะอยู่หรือไม่อยู่ในดอกเดียวกัน) จะประกอบด้วย รังไข่ , ไข่ และก้านชูเกสรที่มีส่วนปลายยอดเป็นส่วนรับละอองเรณู
กระบวนการผสมพันธุ์
วิธีการเบื้องต้น
ใช้พู่กันขนาดเล็ก ประมาณเบอร์ 0-4 เขี่ยเอาละอองเรณูซึ่งอยู่รอบๆ เกสรตัวผู้ มีลักษณะเป็น ผงฝุ่นเล็กๆ ให้ติดส่วนปลายพู่กันมา แล้วนำไปป้ายบนปลายเกสรตัวเมียของอีกดอกหนึ่ง โดยกะเอาว่าให้มีละอองเรณูบางส่วนหล่นติดอยู่บนนั้น จากนั้นก็รอลุ้นครับ ว่าจะติดฝักหรือไม่ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับหลายๆปัจจัย
เช่น
• ความพร้อมของต้นพ่อพันธุ์และแม่พันธุ์ เพราะแม้จะสามารถให้ดอกแล้วแต่ อาจจะยังไม่สมบูรณ์พอก็เป็นได้
• ความยากง่ายในการติดฝักของแต่ละชนิด
• อื่นๆ
|
เมื่อละอองเรณู ตกลงสู่ปลายยอดเกสรเพศเมียซึ่งส่วนใหญ่จะมีลักษณะเป็นเมือกเหนียว เพื่อจับละอองเรณู จะเกิดปฏิกิริยา ทางเคมี ทำให้ละอองเรณูนั้นแทงหลอดเล็กๆลงไปในก้านเกสรตัวเมีย เพื่อปล่อยเซลเพศผู้ลงไปผสมกับไข่ ในรังไข่ ซึ่งระยะเวลา ในการผสมของต้นไม้แต่ละชนิดจะแตกต่างกันออกไปตั้งแต่ 2-3 ชั่วโมงจนถึง1 ปี (รวมถึง CACTUS ในแต่ละชนิด(SPECIES)ย่อย ก็จะใช้ระยะเวลาต่างกันด้วย)
ในการเกิดปฏิกิริยาของละอองเรณูกับปลายยอดเกสรตัวเมียนี้จะเกิดขึ้นกับต้นไม้ชนิด(SPECIES)เดียวกันและคนละดอกหรือคนละต้นเป็นส่วนใหญ่ แต่ในบางครั้งอาจจะเกิดการผสมข้ามชนิด (SPECIES) หรือ สกุล (GENUS) ก็ได้ แต่ไม่ค่อยเกิดขึ้นบ่อยนัก
ข้อสังเกต จาก อ.มนตรี
1.ควรผสมในสกุลเดียวกัน
2.ควรผสมข้ามดอกหรือข้ามต้น แต่ถ้าผสมข้ามต้นได้ก็จะยิ่งดีกว่าครับ
3.ระยะเวลาผสม ควรเป็นระยะที่เพิ่งบานใหม่ๆ ซึ่งปกติแต่ละสกุลจะเริ่มบานในเวลาแตกต่างกัน
4.การเขี่ยละอองเรณู ให้สังเกตด้วยว่ามีละอองเรณูติดหรือเปล่า เพราะบางครั้ง อาจมีแมลงเอาละอองเรณูไปหมดแล้วก็ได้ ซึ่งทำให้ผสมแล้ว ไม่ได้ผล
1.ควรผสมในสกุลเดียวกัน
2.ควรผสมข้ามดอกหรือข้ามต้น แต่ถ้าผสมข้ามต้นได้ก็จะยิ่งดีกว่าครับ
3.ระยะเวลาผสม ควรเป็นระยะที่เพิ่งบานใหม่ๆ ซึ่งปกติแต่ละสกุลจะเริ่มบานในเวลาแตกต่างกัน
4.การเขี่ยละอองเรณู ให้สังเกตด้วยว่ามีละอองเรณูติดหรือเปล่า เพราะบางครั้ง อาจมีแมลงเอาละอองเรณูไปหมดแล้วก็ได้ ซึ่งทำให้ผสมแล้ว ไม่ได้ผล
มีกระทู้ที่ไถ่ถามเรื่องการผสมเกสร พอสมควร และหลายท่านได้ถ่ายทอดประสบการณ์ วิธีการไว้ต่าง ๆ มากมาย จึงนำมาลงไว้ประกอบ เพื่อเป็นความรู้เพิ่มเติมค่ะ เป้า 23/08/2004 |
|
No comments:
Post a Comment